تهویه در اتاق تمیز چیست و چه هدفی دارد؟

تهویه در اتاق تمیز به معنای کنترل گردش و توزیع هوا به گونه‌ای است که میزان ذرات معلق، رطوبت، دما و فشار در محدوده استاندارد باقی بماند. هدف تهویه عبارت است از:

• ورود هوای تصفیه‌شده به اتاق تمیز
• ایجاد فشار مثبت یا منفی بسته به نوع فرآیند
• جلوگیری از ورود آلودگی از محیط‌های مجاور
• حفظ شرایط پایدار دما و رطوبت

فیلتراسیون اتاق تمیز چه نقشی دارد؟

فیلتراسیون اتاق تمیز به معنای جداسازی ذرات معلق از هوا پیش از ورود به فضای کنترل‌شده است. این فیلتراسیون به‌صورت چندمرحله‌ای و با استفاده از فیلترهای تخصصی انجام می‌شود. کیفیت فیلتراسیون مستقیماً بر سطح تمیزی اتاق تأثیر دارد و یکی از مهم‌ترین معیارهای طبقه‌بندی اتاق‌های تمیز بر اساس استاندارد ISO 14644 است.

بییشتر بخوانید | فیلتر هپا

اجزای اصلی سیستم فیلتراسیون اتاق تمیز

1. پیش‌فیلتر (Pre-Filter)

در اولین مرحله، ذرات درشت گرد و غبار توسط پیش‌فیلترها حذف می‌شوند. این فیلترها عمر فیلترهای اصلی را افزایش می‌دهند و نگهداری سیستم را بهینه‌تر می‌کنند

2. فیلتر متوسط (Medium Filter)

برای جذب ذرات کوچک‌تر از 10 میکرون، فیلترهای متوسط بین پیش‌فیلتر و فیلتر نهایی قرار می‌گیرند. این فیلترها کمک می‌کنند تا فشار وارد بر فیلتر نهایی کاهش یابد.

3. فیلتر HEPA یا ULPA

قلب سیستم فیلتراسیون اتاق تمیز، فیلترهای HEPA (با راندمان 99.97%) و ULPA (با راندمان 99.999%) هستند که قادرند ذرات بسیار ریز در حد 0.3 میکرون یا کمتر را جذب کنند. این فیلترها در بالای سقف کاذب یا در واحدهای FFU نصب می‌شوند.

بیشتر بخوانید | تاثیر استفاده از فیلترهای هپا بر طول عمر هواساز

الگوهای جریان هوا در تهویه اتاق تمیز

شیوه توزیع هوای تمیز نیز نقش مهمی در کنترل آلودگی دارد. دو نوع جریان اصلی در تهویه اتاق تمیز وجود دارد:

• جریان آرام (Laminar Flow): هوا به‌صورت مستقیم و یکنواخت از سقف به کف حرکت می‌کند؛ مناسب برای کلاس‌های ISO پایین.
• جریان مغشوش (Turbulent Flow): هوا به‌صورت نامنظم توزیع می‌شود؛ در کلاس‌های بالاتر استفاده می‌شود.

انتخاب نوع جریان به فرآیند، کلاس اتاق و الزامات فنی بستگی دارد.

نکات مهم در طراحی فیلتراسیون اتاق تمیز

• انتخاب فیلتر مناسب بر اساس سطح تمیزی مورد نظر
• کنترل منظم فشار دیفرانسیل فیلترها
• زمان‌بندی تعویض فیلترها بر اساس مانیتورینگ عملکرد
• استفاده از واحدهای تهویه مستقل (FFU) در صورت نیاز به جریان یک‌دست

بیشتر بخوانید | معرفی اتاق تمیز تجهیزات پزشکی

فیلتراسیون اتاق تمیز در صنایع مختلف

• داروسازی: کنترل کامل ورود ذرات و میکروارگانیسم‌ها برای جلوگیری از آلودگی محصول
• تجهیزات پزشکی: الزامات دقیق برای محافظت از وسایل استریل
• الکترونیک: جلوگیری از ایجاد نقص در قطعات حساس به ذرات ریز
• صنایع غذایی: حفظ بهداشت و ایمنی فرآیند بسته‌بندی و فرآوری