اهمیت کنترل رطوبت در کلین روم
رطوبت نسبی نیز باید در محدوده‌ی مشخصی حفظ شود. رطوبت پایین ممکن است موجب تولید الکتریسیته ساکن شده و به تجهیزات آسیب برساند. از سوی دیگر، رطوبت بالا می‌تواند:
- منجر به رشد قارچ و باکتری شود
- تأثیر منفی بر ترکیبات شیمیایی و دارویی بگذارد
- موجب خوردگی تجهیزات گردد.
بنابراین، کنترل همزمان دما و رطوبت از الزامات اصلی در طراحی کلین روم‌هاست.
بیشتر بخوانید | اهمیت فیلتراسیون چندمرحله ای در عملکرد هواسازهای هایژنیک اتاق تمیز
هواساز چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟
هواساز دستگاهی مکانیکی است که هوا را به گردش در می‌آورد، آن را فیلتر کرده، دما و رطوبت آن را تنظیم می‌کند، و سپس به درون فضای کلین روم منتقل می‌نماید. این واحدها در مسیر جریان هوا بین سیستم تهویه (HVAC) و اتاق قرار دارند و شامل اجزای مختلفی هستند:
اجزای اصلی هواساز در کلین روم
- کویل‌های سرمایشی و گرمایشی برای تنظیم دما
- رطوبت‌زن (Humidifier) یا رطوبت‌گیر (Dehumidifier)
- فیلترهای اولیه، ثانویه و هپا/اولپا
- فن یا دمنده برای انتقال هوا
- سنسورها و کنترلرهای دیجیتال برای تنظیم دقیق
- دمپرها برای کنترل جریان و فشار هوا
بیشتر بخوانید | تاثیر استفاده از فیلترهای هپا بر طول عمر هواساز
عملکرد هواساز در تنظیم دما
هواساز با استفاده از کویل‌های سرمایشی و گرمایشی می‌تواند دمای هوا را در بازه‌ای کاملاً کنترل‌شده نگه دارد. این عملکرد به صورت زیر است:
- کاهش دما: در تابستان یا شرایط گرم، کویل سرمایشی با استفاده از آب سرد یا مبرد، دمای هوای ورودی را پایین می‌آورد.
- افزایش دما: در زمستان یا محیط‌های سرد، کویل گرمایشی با استفاده از آب داغ یا المنت برقی، هوا را گرم می‌کند.
تمام این فرآیندها توسط سنسورهای دقیق دمایی کنترل می‌شوند تا کوچک‌ترین نوسان به سرعت اصلاح شود.
عملکرد هواساز در کنترل رطوبت
عملکرد هواساز در کنترل رطوبت به شرح زیر است:
رطوبت‌زدایی (Dehumidification)
برای کاهش رطوبت، هواساز از کویل‌های سرمایشی استفاده می‌کند تا هوا را تا زیر نقطه شبنم سرد کرده و بخار آب موجود در آن را به مایع تبدیل کند. سپس این رطوبت از سیستم خارج می‌شود.
رطوبت‌زنی (Humidification)
در صورت پایین بودن رطوبت، از سیستم‌های مختلفی مانند بخار، افشانه‌ی آب، یا بخارساز التراسونیک استفاده می‌شود تا میزان رطوبت نسبی در حد مطلوب (معمولاً 45-60%) حفظ شود.
بیشتر بخوانید | نکات خرید هواساز هایژنیک
مزایای استفاده از هواساز پیشرفته در کلین روم
- دقت بالا در کنترل شرایط محیطی
- کاهش مصرف انرژی با طراحی بهینه
- افزایش طول عمر فیلترها و تجهیزات
- پایداری عملکرد در ساعات طولانی کاری
- قابلیت مانیتورینگ و اتوماسیون هوشمند
- حفظ استانداردهای بین‌المللی مانند ISO 14644، GMP و FDA
نکات کلیدی در انتخاب و طراحی هواساز برای کلین روم
- محاسبه بار گرمایی و سرمایی دقیق براساس متراژ، تعداد نفرات، و تجهیزات
- انتخاب نوع کنترل رطوبت مناسب (بخار، التراسونیک، پد مرطوب)
- در نظر گرفتن کلاس کلین روم (Class 100, Class 10,000 و…)
- استفاده از فیلترهای چند مرحله‌ای با راندمان بالا
- امکان نصب سنسورهای رطوبت و دما در نقاط مختلف سیستم
- دسترسی آسان برای تعمیرات و نگهداری دوره‌ای
نگهداری و بهره‌برداری از هواساز در کلین روم
نگهداری مناسب و منظم هواساز، ضامن عملکرد صحیح آن است. موارد زیر باید به طور منظم بررسی و اجرا شوند:
- تعویض دوره‌ای فیلترها
- کالیبراسیون سنسورها و کنترلرها
- بررسی نشتی کویل‌های آب
- تمیز کردن رطوبت‌گیرها و رطوبت‌زن‌ها
- پایش مستمر عملکرد فن و دمنده‌ها
- ثبت و بررسی داده‌های دما و رطوبت برای اطمینان از پایداری